جوان آنلاین: ایلام به عنوان یکی از استان‌های مرزی ایران به شدت از ضعف زیرساخت‌های حمل‌ونقلی چه جاده‌ای و چه هوایی و ریلی رنج می‌برد. با در نظر داشتن موقعیت این استان، داشته‌ها و ظرفیت‌های ترانزیتی آن با نیاز‌های واقعی مردم تطابق ندارد و نیازمند تحول است. هر چند حدود یک ماه پیش وزیر راه و شهرسازی از پیگیری جدی دولت برای تکمیل و توسعه زیرساخت‌های جاده‌ای، ریلی و پایانه‌های مرزی ایلام خبر داده بود، اما هنوز هیچ اتفاقی در این زمینه رخ نداده و حتی طرح و برنامه‌ای مطرح نشده است.
تیرماه امسال بود که وزیر راه و شهرسازی به ایلام رفت و گفت از نخستین روز‌های حضورم در این وزارتخانه، موضوع زیرساخت‌های ایلام به ویژه راه‌های ارتباطی مهران- اندیمشک - دهلران را از نزدیک پیگیری کرده‌ام و به مشکلات چندین دهه‌ای این محور‌ها واقف هستم. فرزانه صادق مالواجرد ادامه داد: «درست است که چهار خطه کردن ۲۸۰کیلومتر جاده در عرض یک سال با منابع فعلی دشوار است، اما تلاش کرده‌ایم هیچ قطعه‌ای از این محور بدون پیمانکار باقی نماند.»
وی با بیان اینکه با پیگیری‌های نمایندگان و مسئولان استانی، تاکنون پنج کیلومتر از محور مهران – دهلران افتتاح و ۱۰کیلومتر دیگر نیز تا پیش از اربعین به بهره‌برداری می‌رسد، افزود: «تمام همت ما بر این است که محدودیت‌های منابع را با همراهی مردم مدیریت کنیم تا فرایند تکمیل راه‌ها سرعت گیرد.» با این حال هنوز حتی یک طرح و برنامه برای ایجاد تغییر یا تحول در سیستم حمل و نقل ایلام ارائه نشده است و معلوم نیست چه زمانی وعده‌ها به عمل تبدیل خواهد شد.
نیازمند یک نگاه ویژه
ایلام با وجود موقعیت مرزی و ظرفیت‌های بالقوه در حوزه‌های گردشگری، اقتصادی و ترانزیتی، همچنان با چالش‌های جدی در زیرساخت‌های حملونقل مواجه است که این وضعیت نه تنها مانع توسعه پایدار شده بلکه در بسیاری موارد موجب محرومیت مضاعف برای مردم منطقه شده، به‌ویژه در شرایطی که ارتباطات بین‌استانی و دسترسی به مراکز درمانی آموزشی و صنعتی نیازمند شبکه‌ای کارآمد و ایمن از حملونقل است. در حوزه حملونقل زمینی جاده‌های استان ایلام به‌ویژه در محورهای مواصلاتی اصلی با مشکلاتی نظیر عرض کم، نبود روشنایی کافی، فرسودگی آسفالت و نبود علائم ایمنی مواجه‌اند که این موارد در کنار تردد خودرو‌های سنگین و افزایش تصادفات جاده‌ای نشان‌دهنده ضرورت بازنگری در طراحی و نگهداری مسیر‌ها می‌باشد؛ همچنین نبود پایانه‌های مجهز و خدمات پشتیبانی مناسب در مسیر‌های بین‌شهری موجب کاهش کیفیت سفر و افزایش هزینه‌های حملونقل شده است.
در بخش حملونقل هوایی فرودگاه ایلام با وجود تلاش‌های انجام‌شده برای توسعه پرواز‌ها همچنان با محدودیت‌های جدی در تعداد مسیر‌های فعال، ظرفیت پروازی و خدمات فرودگاهی مواجه می‌باشد که این موضوع به‌ویژه در ایام پرتردد مانند اربعین و تعطیلات رسمی موجب ازدحام نارضایتی و کاهش اعتماد عمومی به این بخش شده؛ از سوی دیگر نبود پرواز‌های مستقیم به مراکز مهم کشور و ضعف در اتصال هوایی با استان‌های همجوار مانع بهره‌برداری کامل از ظرفیت‌های گردشگری و اقتصادی استان شده است. در حوزه حملونقل ریلی هم ایلام از شبکه ریلی فعال برخوردار نیست زیرا با وجود وعده‌های متعدد برای اتصال به خطوط سراسری هیچ اقدام عملیاتی مؤثری در این زمینه صورت نگرفته است که این موضوع نه تنها موجب محرومیت استان از مزایای حملونقل ارزان و ایمن شده، بلکه فرصت‌های ترانزیتی و صادراتی را نیز از بین برده و در شرایطی که استان‌های همجوار از این زیرساخت بهره‌مندند، ایلام همچنان در انتظار تحقق وعده‌هایی است که سال‌هاست در حد طرح و نقشه باقی مانده‌اند.
اقداماتی برای ایمنی
آنطور که مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای ایلام می‌گوید: «در راستای ارتقای ایمنی محورهای مواصلاتی استان و کاهش خطرات ناشی از تصادفات جاده‌ای، بیش از ۹ کیلومتر حفاظ بتنی نیوجرسی در مسیر‌های پرتردد استان طی سال‌جاری نصب شده است.» سید زاهدین چشمه خاور با اشاره به اقدامات گسترده در حوزه ایمن‌سازی راه‌ها ادامه می‌دهد: «از آغاز سال‌جاری تا کنون عملیات خط‌کشی بیش از هزارو۲۰۰ کیلومتر خط در سطح راه‌های استان انجام شده که نقش مؤثری در هدایت بصری رانندگان و کاهش حوادث جاده‌ای ایفا کرده است. در همین مدت و تا پایان مردادماه بالغ بر ۶ هزار تابلو هشداردهنده و راهنمایی و همچنین ۳۶۰مترمربع تابلو اطلاعاتی در محورهای استان نصب شده که در ارتقای سطح ایمنی و اطلاع‌رسانی به کاربران جاده‌ای تأثیر بسزایی داشته است.» وی تصریح می‌کند: «در راستای نگهداری و بهسازی سطح راه‌ها، عملیات اجرایی ۲۷هزار تن لکه‌گیری و بیش از ۱۰۰هزار متر طول درزگیری در محورهای استان به انجام رسیده که این اقدامات در افزایش دوام آسفالت و بهبود کیفیت عبور و مرور نقش‌آفرین بوده‌اند.»
ظرفیت‌های گسترده‌برای صادرات
مدیر طرح‌های شرکت زیرساخت توسعه راه‌های استان ایلام با اشاره به اینکه اتصال ایلام به شبکه ریلی کشور در قالب چهار قطعه در حال اجرا بوده، می‌گوید: «این پروژه به عنوان یکی از طرح‌های زیرساختی مهم در غرب ایران ظرفیت‌های گسترده‌ای برای توسعه صادرات و تسهیل تردد زائران عتبات عالیات فراهم می‌کند.» محمدرضا شریفی‌راد ادامه می‌دهد: «حجم سالانه ۳ میلیون تن صادرات از مرز مهران و ترافیک بالای زائران نشان می‌دهد تکمیل این خط آهن باید در اولویت تصمیم‌گیری‌های ملی قرار گیرد. قطعه اول پروژه در مسیر ایلام به اسلام آباد غرب حدفاصل ایلام تا ایوان با اعتبار ۷۴۰میلیارد‌تومان آغاز شده و قطعه چهارم نیز با سرعت مناسبی پیش می‌رود؛ در این بخش ۳۱دستگاه ابنیه فنی و سه تونل به طول مجموع ۳هزارو۹۰۰ متر در حال احداث بوده و عملیات عمرانی با جدیت دنبال می‌شود.»
این مسئول تصریح می‌کند: «طول کلی مسیر ریلی ایلام ۷۷ کیلومتر تعریف شده و قطعه اسلام آباد تا سرمد با ارزش قراردادی ۱۶۱میلیارد تومان حدود ۲۳درصد پیشرفت فیزیکی دارد؛ این میزان پیشرفت در شرایط فعلی قابل توجه بوده، اما ادامه مسیر نیازمند منابع مالی پایدار و تصمیم‌گیری‌های حمایتی در سطح ملی است.» وی با تأکید بر اینکه چالش اصلی پروژه تأمین هزار میلیارد تومان اعتبار بوده، می‌گوید: «پیشنهاد مسئولان استانی استفاده از ظرفیت تهاتر پروژه‌های ریلی با مجوز مقام معظم رهبری مطرح شده که در صورت تأمین این اعتبار پروژه ظرف چهار سال آینده به بهره‌برداری خواهد رسید و تحولی اساسی در حمل و نقل استان ایلام و منطقه غرب کشور رقم خواهد خورد.»
با توجه به حجم اقدامات عمرانی در حوزه جاده‌ای و ریلی و نقش حیاتی محورهای ارتباطی ایلام در صادرات و تردد زائران، ضرورت دارد روند اجرای پروژه‌ها با جدیت بیشتری پیگیری شود؛ از این رو تأمین اعتبار و حمایت ملی از طرح‌های نیمه‌تمام باید در اولویت قرار گیرد تا زیرساخت‌های حمل و نقل استان به سطحی متناسب با ظرفیت‌های منطقه ارتقا یابد.
